|
باغبانی نوین درباره وبلاگ  به وبلاگ من خوش آمدید نويسندگان جمعه 1 آذر 1392برچسب:, :: 20:4 :: نويسنده : سامان قادریان
محیط پیرامون ما- کاربرد سموم قسمت دوم
نویسنده: آزاده رشیدی - ۱۳٩٢/٤/٢٥
حشره کش ها Insecticide
فعالیت حشرات بر روی گیاهان مسئله‌ای عجیب و دور از دهن نیست زیرا این موجودات برای زنده ماندن و بقا نسل، نیاز به تغذیه از قسمتهای مختلف گیاهان دارند اما گاهی تعداد حشراتی که بر روی یک گیاه در حال فعایت هستند به قدری افزایش می یابد که زندگی آن گیاه تحت تاثیر منفی قرار می گیرد. آن موقع است که به حشرات ، آفت گفته می شود و باید با آنان مبارزه کرد.همچنین باید خاطر نشان کنم مبارزه با یک آفت به معنی ریشه کن کردن ان نیست بلکه به معنی کنترل فعالیت آن است تا نتواند کیفیت زندگی گیاه را کاهش دهد.
دوستان عزیز. لطفا مطالب وبلاگ باغبانی سبز را کپی برداری و انتشار نفرمایید. سپاسگزارم.
از جمله راه‌های کنترل فعالیت حشرات بر روی گیاهان استفاده از حشره کشها است. مصرف حشره کشها تاریخچه نسبتا طولانی دارد.اولین حشره کش طبیعی که تا سال 1690 میلادی استفاده می‌شد شیره تنباکو بود . سپس در حدود سال 1800 میلادی با استفاده از آسیاب کردن گلهای داوودی پودری بدست می آمد که برای مبارزه با شپش مورد استفاده قرار گرفت. در واقع این جز اولین حشره کشهای طبیعی با سرمنشا گیاهی بود که در راه مبارزه با حشرات استفاده شده است.
حشره کشهای طبیعی یا گیاهیNatural or Botanical Insecticide
این حشره کشها را از قسمتهای مختلف گیاهان می گیرند و در واقع سرمنشا طبیعی دارند البته این به معنی کم خطر بودن بودن این مواد و یا پایین تر بودن خطر آنان در مقایسه با حشره کشهای صنعتی نیست.تنها تفاوت آنان با سموم صنعتی این است که این سموم از گیاهان و عصاره گیری از گیاهان بدست می آید. از جمله حشره کشهای طبیعی که تا کنون مورد توجه و مصرف گسترده قرار گرفته اند عبارتند از :
لیمونن Limonene این حشره کش از عصاره پوست میوه مرکبات بدست می آید و علیه تمام آفات پوستی حیوانات خانگی از قبیل کک، شپش و کنه های دامی موثر است و بر روی حیوانات خونگرم تاثیری ندارد.امروزه از این نوع ترکیبات برای تهیه انواع اسپری و شامپو جهت حیوانات خانگی استفاده می شود.
پریترین‌ها Pyrethrins از عصاره گیاهان داوودی که البته در کشورهای کنیا و اکوادور می رویند بدست می آید و برای انواع حشرات رونده و پروازی بخصوص برای مبارزه با شپشهای انسانی مورد استفاده قرار می گیرد . حشره کشهایی که از پریترین‌ها تهیه شده باشند تقریبا خطرات کمتری نسبت به دیگر حشره کشها برای محط زیست دارند و امروزه موارد مصرف آنان به هزاران نوع می رسد.
روتنونRotenone از ریشه های گیاهان دو جنس از خانواده بقولات بدست می آید: دریس Derris در مالزی و شرق هند و لون جو کارپوس Lonchocarpus در آمریکای جنوبی.این ماده از طریق تماسی و از طریق گوارشی بر روی حشرات عمل می کند و به صورت ماده غلیظ سمی و گرد فروخته می شود.این ماده برای مبارزه با لاروهای حشرات ، شته ها، سوسکها، سنهای حقیقیق، زنجرکها، تریپس ها، کنه های تار عنکبوتیع مروچه هاع رابها، مگسهای سفید، زنبوران اره دار، الروهای شب پره ها، کرمهای سرباز، کرمهای طوقه بر، کرمهای پیجانده برگ، پشه ها و آفات خانگی بسیار موثر هستند.
سابادیلاSabadilla از عصاره دانه های تعدادی از گیاهان خانواده سوسن به دست می آید و در مقایسه با سایر حشره کشهای گیاهی کمترین میزان سمیت را دارد. این سم بر روی لاروهیا حشراتع ملخها ع سوسکهاع رنجرکها، تریپسها، سن ها ی بد بو، سن کدو و دیگر سنهای حقیقی و پسیل سیب زمینی موثر هستد اما علیه شته ها و کنه های تارعنکبوتی موثر نیستند.
ریانیا Rania از آسیاب کردن ریشه های گیاه ریانیا که در کشور ترینیداد می روید بدست می آید و معمولا برای کلیه حشرات برگخوار مفید است و بخصوص برای کرم سیب استفاده می شود. از دیگر آفات می توان برای این موارد استفاده کرد:شته ها و ، تریپس، کرم وجبی کدو، سوسک کلرادو، ساقه خوار ذرت، سوسکهای کدوئیان، ککهای نباتی، رنجرکها، سوسک مکزیکی لوبیا، سن های تفدار، کرم شاخدار گوجه فرنگی، کرم سیب، سوسک ژاپنی، مگس گیلاس. البته اصولا این سم را به زحمت می توان در بازار پیدا کرد.
نیکوتینNicotine از گیاه توتون به دست می آید و به شکل سولفات نیکوتین فروخته می وشد و معمولا برای مبارزه با حشرات مکنده ای از قبلی زنجرکها، شته ها، شپشکهاع تریپسها و مگسهای سفید به کرا می روند البته دیگر حشرات و کنه های تار عنکبوتی نیز از بین می روند به شرط اینکه مستقیما با آنان تماس یابد. البته بهتر است که این سم را برای گیاهان خانواده گلسرخیان استفاده نکرد.
حشره کشهای آلی
این حشره کشها همانهایی هستند که به شکل مصنوعی ساخته شده اند و در مقایسه با حشره کشهای طبیعی قیمت کمتر و تاثیری با مدت طولانی تر دارند و از نظر حجم نیز میزان کمتری از آنان را باید بکار گرفت تا نتیجه مطلوب بدست آید.
1-حشره کشهای آلی کلره Organochlorines
این حشره کشها ،به دلیل داشتن کربن در ساختار شمیایی حشره کشهای آلی یا ارگانو Organo نام گرفتند. علاوه بر کربن ، کلرین و هیدروژن نیز در ساختار آنان وجود دارد.این حشره کشها از جمله مواد با ساختار شیمیایی هستند که مدت زمان طولانی طول می کشد تا در خاک تجزیه شوند و به همین دلیل استفاده از آنان به دلیل باقی ماندن بر روی محصولات خوراکی، محدود شده است. از جمله این سموم می توان به کلردان، لیندین Lindane(محدودیت مصرف به دلیل سمیت و پایداری در محیط زیست)، دیکوفولDicofol(کلتانKelthane)، متوکسی کلرMethoxychlor(از جمله جایگزینهای د.د.ت)، آندوسولفان ، دیلدرین Dieldrin(فقط در خاک و برای کنترل موریانه)، کلردانChlordane( فقط در خاک و برای کنترل موریانه) و د.د.ت (ممنوعیت مصرف به دلیل سمیت و پایداری در محیط زیست اما برای شپش های انسانی و با مجوز مراجع ذیصلاح استفاده می شود) تاکسوفن Toxaphene، میرکس Mirex ، کپون Kepone و هگزاکلرید بنزن Benzene hexachloride نام برد.
در لینک زیر فهرستی از حشره کشهای آلی کلره را که مورد استفاده قرار میگیرند مشاهده می کنید. البته به دو نکته توجه داشته باشید . فهرست این حشره کشها منتشر شده از سوی کشور استرالیا است و دوم اینکه در این فهرست در سمت چپ نام تجاری حشره کش و در سمت راست ماده موثره را مشاهده می کنید.
http://155.187.3.82/settlements/publications/chemicals/scheduled-waste/ocpfactsheet5/tradenames-ab.html
2-حشره کشهای آلی فسفره Organophosphates
برخلاف سموم گروه قبلی( کلره) این سموم ناپدار هستند و بعد از مصرف، با سرعت بیشتری در طبیعت تجزیه می شوند. اما این به معنی سمیت کمتر آنان نیست بلکه برخی از آنان بسیار سمی تر از حشره کشهای کلره هستند اما برخی نیز سمیت کمتری دارند و به دلیل سرعت بیشتر تجزیه در محیط زیست جانشین سموم آلی کلره شده اند. حشره کشهای آلی فسفره را می توان به دو گروه عمومی تماسی و سیستماتیک تقسیم بندی کرد. از معروفترین انواع حشره کشهای فسفره تماسی می توان به مالاتیون Malathion، دیازینونDiazinon، کلرپیریفوسChlorpyrifos( یا دورسبانDursban) و اتیون Ethionنام برد. و از معروفترین سموم سیستماتیک فسفره می توان به دیمتواتDimethoate(یا لیگون Lygon)، آسفیتAcephate (یا اورتن Orthene)اشاره کرد. در لینک زیر می توانید فهرست متداولترین سموم آلی فسفره را مشاهده کنید.
در لینک زیر (در زیر عنوان Notable organophosphate )می توانید نام متداولترین سموم حشره کش آلی فسفره را مشاهده کنید.
http://toxipedia.org/display/toxipedia/Organophosphates
3-سموم آلی گوگردیOrganosulfurs
از ترکیبات آلی مصنوعی گوگرد دار هستند و اغلب برای کنه ها استفاده می شوند. تترادیفون Tetradifon(یا تدیون Tedionکه اغلب خاصیت کنه کشی دارد و اکسی تیوکی نوکس Oxythioquinox(مورستان Morestanکه برای انواع حشرات می توان استفاده کرد) از جمله این سموم است .
4-حشره کشهای آلی متعلق به کاربامات‌هاCarbamates
این سموم از ماده ای به نام اسید کاربامیک گرفته می شوند و از نظر عملکرد شبه سموم آلی فسفره هستند. کارباریل Carbaryle که با نام تجاری سوین Sevin شناخته میشود از جمله این سموم است که به دلیل تاثیر بر روی طیف وسیعی از حشرات بیشترین مصرف را داشته است . همچنین حشره کش دیگری به نام پروکسوپورProxopor (یا بایگون Baygon) علیه سوسریهایی که در مقابل سموم آلی کلره و فسفره مقاومت پیدا کرده اند با موفقیت عمل می کنند.
5-حشره کشهای آلی متعلق به پیروتروئیدهای مصنوعی Synthetic pyrethroides
این سموم اگرچه بر روی حشرات و کنه های گیاهی موثر هستند اما معمولا به صورت اسپری و حلقه گوش بر روی حیوانات خانگی و برای رفع حشرات مزاحم آنان مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله این سموم می توان به پرمترینPermethrin ، فن والریت Fenvalerate، سیپرمترین Cypermethrinو رس مترین Resmethrin اشاره کرد.
6-حشره کشهای تدخینیFumigant
مواد تدخینی ملکولهای کوچکی هستند که در درجه حرارت بالاتر از 4.5 درجه به شکل گاز در می آیند اما از انجاییکه این مواد قابلیت ورود و استقرار در سیستم عصبی را دارند استفاده از آنها محدود به نفتالین و پارادی کلروبنزن PDB می شود.
7-حشره کشهای بدست آمده از مواد معدنیInorganic
برخلاف حشره کشهای آلی که در ساختمان شیمیایی آنها عنصر کربن وجود دارد، حشره کشهایی که بر پایه مواد معدنی هستند، کربن را در ساختار خود ندارند. معروفترین آنها گوگرد است که به شکل گرد برای کنه های مولد جرب، کنه های تار عنکبوتی و تریپسها استفاده می شود. این سموم بر روی بیماریهای قارچی بخصوص سفیدکهای سطحی موثر هستند و بر ضد این بیماریها استفاده می شوند. سولفور آهک Lime sulfur نوع دیگری از حشره کشهای معدنی است که برای سمپاشی زمستانه درختان میوه و کنترل بیماریهای قارچی، تریپسها و کنه های مرکبات مصرف می شود.کریولیت Cryolite حشره کش معدنی دیگری است که برای حشرات جونده بخصوص لاروها مصرف می شود و اسید بوریک Boric acid نیز معمولا علیه سوسکهای سوسری بکار گرفته می شود.
حشره کشهای دارای مجوز مصرف در ایران
در فهرست زیر سموم حشره کش و کنه کش را ملاحظه می کنید که از سوی سازمان حفظ نباتات ایران و در سال 1386 منتشر شده است.
ردیف نام عمومی سم فرمولاسیون نام تجاری نوع سم
1 آزادیراختین EC1% نیمازال حشره کش
2 اتیون EC47% اتیول حشره کش
3 اسپیرومسیفن SC24% اُبرون حشره کش
4 اسپینوزاد SC24% تریسر حشره کش
5 استامی پراید SP20% موسپیلان حشره کش
6 اکسی دیمتون متیل EC25% متاسیستوکس حشره کش
7 ایمیداکلوپراید SC35% کنفیدور حشره کش
8 ایمیداکلوپراید WS70% گاچو حشره کش
9 ایندوکساکارب SC15% آوانت حشره کش
10 باسیلوس تورینجینسیس WG90% ام وی پی حشره کش
11 بوپروفزین SC40% آپلاود حشره کش
12 پرمترین EC25% آمبوش حشره کش
13 پروفنفوس EC40% کوراکرون حشره کش
14 پریمفوس متیل EC50% اکتیلیک حشره کش
15 پریمیکارب DF50% پریمور حشره کش
16 پریمیکارب WP50% پریمور حشره کش
17 پودر سیلیس P80% درای ساید حشره کش
18 پی متروزین WG50% چس حشره کش
19 پی متروزین WP25% چس حشره کش
20 پیرتروم WP.1% آگروترین حشره کش
21 پیری پروکسی فن EC10% آدمیرال حشره کش
22 پیریدالیل EC50% سومی پِلو حشره کش
23 تری کلروفن EC50% دیپترکس حشره کش
24 تری کلروفن WP80% دیپترکس حشره کش
25 تری کلروفن SP80% دیپترکس حشره کش
26 تیاکلوپراید SC48% کالیپسو حشره کش
27 تیاکلوپراید + دلتامترین OD11% پروتئوس حشره کش
28 تیامتوکسام WG25% آکتارا حشره کش
29 تیامتوکسام FS35% کروزر حشره کش
30 دلتامترین EC2/5% دسیس حشره کش
31 دی اتانول آمید WSC65% روغن نارگیل حشره کش
32 دیازینون EC60% بازودین حشره کش
33 دیازینون WP40% بازودین حشره کش
34 دیازینون GR10% بازودین حشره کش
35 دیازینون GR5% بازودین حشره کش
36 دیفلوبنزورون ODC45% دیمیلین حشره کش
37 دیفلوبنزورون WP25% دیمیلین حشره کش
38 دیکلرووس EC50% ددواپ حشره کش
39 دیمتوات EC40% روکسیون حشره کش
40 سایپرمترین EC40% ریپکورد حشره کش
41 سیرومازین WP75% تریگراد حشره کش
42 فلوفنکسورون DC5% کاسکید حشره کش
43 فن والریت EC20% سومیسیدین حشره کش
44 فنتوات EC50% سیدیال حشره کش
45 فنتیون EC50% لبایسید حشره کش
46 فنیتروتیون EC50% سومیتیون حشره کش
47 فوزالون EC35% زولون حشره کش
48 فیپرونیل GR0/2% ریجنت حشره کش
49 کارتاپ GR4% پادان حشره کش
50 کلروپیریفوس EC40/8% دورسبان حشره کش
51 کلروپیریفوس GR5% نگزالوت حشره کش
52 کلروپیریفوس متیل EC40% رلدان حشره کش
53 کلروپیریفوس+ کلریفوس متیل EC50% گلادیاتور 5 تی سی حشره کش
54 لوفنورون EC5% مَچ حشره کش
55 لوفنورون+فنوکسی کارب EC10/5% لوفوکس حشره کش
56 مالاتیون EC57% مالاتیون حشره کش
57 هپتنفوس EC50% هوستاکوئیک حشره کش
58 هگزافلومورون EC10% کنسالت حشره کش
59 آبامکتین EC1/8% ورتی مک کنه کش
60 آزوسیکلوتین WP25% پروپال کنه کش
61 بروموپروپیلات EC25% نئورون کنه کش
62 بنزوکسی میت EC20% سیترازون کنه کش
63 پروپارژیت EC57% امایت کنه کش
64 پروپارژیت EW57% امایت کنه کش
65 پیریدابن WP20% سان مایت کنه کش
66 تترادیفون EC7/52% تدیون وی 18 کنه کش
67 تیومتون EC25% اکاتین کنه کش
68 دیکوفول EC18/5% کلتان کنه کش
69 فن پروپاترین EC10% دانیتول کنه کش
70 فن پیروکسی میت SC5% ارتوس کنه کش
71 فنازاکوئین SC20% پراید کنه کش
72 کلوفنتزین SC50% آپولو کنه کش
73 هگزی تیازوکس EC10% نیسورون کنه کش
همچنین در لینک زیر می توانید کتاب راهنمای سموم کشاورزی کشور را مشاهده کنید. در این راهنما از صفحات 1 الی 16 مربوط به حشره کشها می باشد.
ساس نظرات شما عزیزان: پيوندها
|
|||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: